Dit onderzoek is in het najaar van 2021 uitgevoerd onder leden van de bibliotheek van 16 jaar of ouder. Een jaar waarin de bibliotheken voor een groot deel gesloten waren in verband met de Corona maatregelen.
Leden zijn positief over hun bibliotheek. We zien een hoge NPS van 45, wel wisselend per vestiging die vergelijkbaar is met 2020 (42) en het totale landelijke beeld (43) in 2021. Leden waarderen hun vestiging vooral om de ruime collectie, de prettige sfeer en vriendelijk en behulpzaam personeel. Het lenen van boeken is veruit de belangrijkste bezoekreden. Een kwart maakt gebruik van de verblijfsfunctie van de bieb door er kranten en tijdschriften te lezen.
Leden van Cluster Stad voelen zich thuis in de bibliotheek en vinden vaker dan in het totale landelijke BiebPanel dat deze uitnodigt tot ontspanning en verblijf, dat het een plek is om tussen de mensen te zijn. In Meppel voelen de leden zich iets minder thuis dan in de andere bibliotheken. De grote waarde van de bibliotheek voor de maatschappij zien leden in de laagdrempelige toegang tot informatie, kennis en ontmoeting waarbij een deel van de leden ook aangeeft dat ze zich door de bibliotheek minder eenzaam voelen.
Dit onderzoek is in het najaar van 2020 uitgevoerd onder leden van de bibliotheek van 16 jaar of ouder. Het onderzoek begint met een algemeen onderdeel waarin naar de tevredenheid over de bibliotheek wordt gevraagd. Daarnaast mochten bibliotheken drie modules kiezen waarin meer de diepte wordt ingegaan op een bepaald onderwerp.
De bibliotheken binnen Cluster Drenthe Stad worden hoog gewaardeerd door de leden, zowel overall als op verschillende aspecten. Cluster Drenthe Stad heeft een hoge NPS (42) en dat is hoger dan in het totale BiebPanel (36) en de vorige meting (35). Mannen, laagopgeleiden en leden uit Hoogeveen bevelen de bibliotheek het meeste aan.
Ook op verschillende onderdelen heeft Cluster Drenthe Stad een hoge score en is zelfs best practice op de zitplekken. Leden van Cluster Drenthe Stad zijn nog enthousiaster dan in het totale BiebPanel over het gebouw, de collectie, de zitplekken, praktische zaken, zoals Wifi, aantal beschikbare pc’s e.d. en de openingstijden. Over de medewerkers en het gebouw zijn de meeste leden positief.
Wat minder leden, iets meer dan de helft, zijn tevreden over de horecavoorzieningen; in Emmen en Hoogeveen is men het meest te spreken over de horeca. Over de openingstijden zijn laagopgeleiden, 75-plussers en leden zonder kinderen vaker tevreden dan gemiddeld.
Rapportage en bijlagen
Rapportage ledenonderzoek 2020 cluster stadsbibliotheken
Tabellen ledenonderzoek 2020 stadsbibliotheken
Dit is een rapportage van het nieuwe BiebPanel. Het gaat om een ‘deep dive’ onderzoek in de vorm van een online research community onder jongeren van 18 tot 30 jaar, allen niet-leden en niet-bezoekers van de bibliotheek. Kernvragen zijn: 'wat is het beeld van jongeren van bibliotheken' en 'hoe kunnen bibliotheken relevanter worden voor jongeren'?
Vicieuze cirkel houdt jongeren uit bibliotheken
Veel jongeren hebben een verouderd beeld van de bibliotheek. Dit onderzoek vond plaats onder jongeren die momenteel geen lid zijn van een openbare bibliotheek en er in de afgelopen 12 maand en ook geen hebben bezocht. Hun beeld en verwachtingen van een bibliotheek zijn in veel gevallen gebaseerd op herinneringen van jaren geleden.
Zo zien ze de bibliotheek als een plek voor rust en inspiratie. Tegelijkertijd leeft de veronderstelling dat bibliotheken voor henzelf niet aantrekkelijk zijn. Daar hebben ze verschillende redenen voor, waarbij de meeste functioneel of praktisch van aard zijn. Boeken lenen bij een bibliotheek is ongemakkelijk, zo vermoeden ze. Bovendien zie n ze de openingstijden van een bibliotheek, de collectie en de uitleentermijn als beperkingen. Daarnaast vinden ze de sfeer in een bibliotheek niet prettig: te onrustig om te studeren of juist weer te sfeerloos en kil voor een bezoek.
Bibliotheken komen niet voor in hun overweging
De meeste jongeren weten weliswaar dat de bibliotheek meer te bieden heeft dan boeken. Niettemin zijn ze niet goed op de hoogte van het aanbod dat specifiek voor hen relevant kan zijn. Omdat er alternatieve opties zijn die jongeren voorzien in hun behoeften, blijft een bibliotheekbezoek uit. En daardoor blijft ook hun overwegend negatieve beeld van bibliotheken bestaan.
Hoewel sommigen ook positieve aspecten koppelen aan bibliotheken, is de verwachting dat jongeren zonder ingreep niet zelf het initiatief nemen om bibliotheken te bezoeken. Het is aan bibliotheken om op een duidelijke en geloofwaardige manier aan jongeren kenbaar te maken dat zij voor hen relevant zijn.
Kansen om de vicieuze cirkel te doorbreken
Om jongeren weer de bibliotheek te laten bezoeken, moet de bibliotheek zorgen voor een aantrekkelijker aanbod en dit communiceren op een duidelijke, maar ook geloofwaardige manier. De doelgroep ervaart zowel functionele als emotionele barrières. Het wegnemen van de functionele barrières kan ertoe leiden dat jongeren bibliotheken weer gaan bezoeken. Pas dan zullen de emotionele barrières verdwijnen, aangezien de nieuwe ervaring dan leidt tot een positiever beeld van de sfeer. Een aantal aanbevelingen:
- Werk in elk geval aan verbeteringen in de propositie, of in de communicatie over de propositie. Belangrijk hierbij is dat je in de positionering afstand neemt van het verleden. Zeg bijvoorbeeld niet “de bibliotheek is meer dan boeken”, want dan wordt er nog steeds vastgehouden aan het verleden.
- Maak duidelijk dat je bij de bibliotheek op een laagdrempelige manier (gemakkelijk én gratis/goedkoop) van de diensten gebruik kunt maken. Geef ook aan dat je ook bij een openbare bibliotheek kunt langskomen zonder dat je lid bent.
- Laat in de communicatie zien dat je voorziet in de specifieke behoeften die spelen onder deze doelgroep, zoals werkplekken, inspiratie, ontmoeting, etc. Gebruik ook de juiste kanalen voor deze communicatie, zoals Instagram en podcasts.
- Jongeren vinden het niet prettig om zich te committeren. Overweeg meer laagdrempelige vormen van lidmaatschap, zoals een week lid maatschap, een proefabonnement, een strippenkaart of een mogelijkheid om online van diensten gebruik te maken ‘als gast’/zonder registratie. Maak bijvoorbeeld gebruik van de BiebApp, waarmee jongeren met hun telefoon materialen kunnen lenen zonder lid te worden.
- Vertel hoe gemakkelijk het is om een boek te lenen én dat de collectie aan de behoeften voldoet. Beloften en bewijsvoering zijn hierbij van groot belang: bijvoorbeeld in 5 minuten je boek gevonden en gereserveerd, binnen x dagen in huis. Verwijs vooral ook naar het online aanbod luisterboeken en e books.
- Laat zien dat de bibliotheek een uitermate geschikte plek is om te studeren of om inspiratie op te doen.
- Creëer indien mogelijk een veelzijdig aanbod aan activiteiten en faciliteiten bij bibliotheken. Voor jongeren zijn activitei ten op het gebied van cultuur, sport en educatie vaak nog te duur. Er is behoefte aan een centrale plek waar ze voor weinig geld hun hobby's kunnen beoefenen of op een laagdrempelige manier nieuwe dingen kunnen leren. Maak duidelijk dat jongeren veel eigen inbreng kunnen hebben door samen met hen activiteiten te programmeren. Ook het uitnodigen van jonge sprekers en deze via de Instagram van de bibliotheek laten communiceren of een podcast laten maken voor de bibliotheek, zijn voorbeelden van het betrekken van jongeren bij de activiteiten van de bibliotheek.
- Jongeren zoeken zowel rust als ontmoeting in de bibliotheek; dit kan gemakkelijk naast elkaar bestaan. Het bibliotheekgebouw moet hier wel voor ingericht zijn, met duidelijk onderscheid tussen verschillende ruimtes. Ook het communiceren over deze verschillende functies van de bibliotheek is belangrijk.
Rapportage en bijlagen
Rapport community onder jongeren niet-leden, niet-bezoekers
Topic 3: Online bibliotheekbezoek
De eerste rapportage van het nieuwe BiebPanet betreft een social data analyse rondom thema’s die spelen met betrekking tot de bibliotheek. Het betreft een landelijke analyse waarbij de volgende zaken zijn onderzocht:
- Hoe wordt er in het algemeen online over de bibliotheek gesproken en door wie?
- Welke influencers/ambassadeurs praten over de bibliotheek?
- Social insights: welke thema’s worden besproken, waar, door wie en welk sentiment?
- Hoe doen bibliotheken het op social media?
Centraal in dit BiebPanelonderzoek staat het gebouw van de bibliotheek en de voor- en nadelen van multifunctionele accommodaties.
Leden overwegend positief over het bibliotheekgebouw
De meeste leden van Cluster Drenthe Stadsbibliotheken voelen zich welkom in hun bibliotheekvestiging en vinden dat de bibliotheek uitnodigt om er vaak te komen en lang te verblijven (in Meppel wel iets minder dan in de andere bibliotheken). Ook over de locatie, de inrichting en sfeer zijn de leden positief. In Meppel is men meer over de locatie te spreken, maar juist iets minder over de inrichting. De belangrijkste verbetersuggesties zijn: de indeling van de collectie en van de collectie (behoefte is hoger in Meppel dan in de andere bibliotheken), beter onderscheid tussen rustige en levendige ruimtes, meer zitplekken (vooral in Meppel en Emmen) en betere parkeergelegenheid. In Hoogeveen zeggen de leden het vaakste dat er niets hoeft te verbeteren aan de inrichting en sfeer
Horeca scoort matig
De tevredenheid over de huidige horecavoorzieningen is matig; veel leden zijn neutraal of weten het niet. In Emmen is men het meest enthousiast. Ruim de helft van de panelleden heeft helemaal geen behoefte aan horeca in hun vestiging. Voor de anderen heeft een koffie/theeautomaat of een eenvoudige voorziening met koffie, thee en iets lekkers de voorkeur.
Geen uitgesproken mening over MFA's
Panelleden van Cluster Drenthe Plattelandsbibliotheken zien vooral ‘geen voordelen, maar ook geen nadelen’ van het delen van het pand met andere organisaties.
Als voordelen van het delen van het pand noemen leden vooral: meer levendigheid en het gezelligheid, combineren van bibliotheekbezoek met andere zaken, kostenbesparing en ruimere openingstijden. Als nadelen noemen leden vooral: drukte en overlast, minder ruimte voor de collectie van de bibliotheek en minder ruime openingstijden (vooral ‘s avonds).
De meest aantrekkelijke organisaties om een pand mee te delen zijn volgens de leden: VVV/Uitbureau, de kunstuitleen, Volksuniversiteit, buurthuis/ welzijnsorganisatie en een instantie op het gebied van digitale hulp.
De mening over deels of volledig onbemande vestigingen is wisselend. Panelleden van Cluster Drenthe Plattelandsbibliotheken hebben wat minder vaak problemen met onbemande openingsuren dan in het totale Panel.
Rapportage en bijlagen
Deel deze pagina